Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Kayaç, mineral topluluklara verilen ad. Çeşitli mineralleri veya taş parçacıklarının veya tek bir mineralin çok sayıda birikmesinden meydana gelir.
Granit ve bazalt çeşitli minerallerdeki kum taşı, değişik kum tanelerinden, mermer ve kuvarsit tek bir mineralden oluşmuş kayaçlardır.
Kayaçların oluşumları sırasındaki doğal ortamı yansıtan bir çeşit belgelerdir. Yer kabuğunun jeolojik gelişmesinin izleri bu çeşit kayaç üzerinde izlenmiştir. Bu nedenle onlar yer kabuğunun doğal belgeleri sayılır.
Bugün yeryüzünde hüküm süren fiziksel olaylar, akarsuların aşındırma ve taşıma etkileri, çöllerde ve denizlerin değişik bölgelerinde farklı tortulların çökertilmesi, yeryüzünün değişik iklim kuşaklarının bulunması gibi jeolojik olayla bütün yer tarihi boyunca hep aynı şekilde, aynı düzende oluşmuştur. Yani eski jeolojik devirlere ait kayaçların oluşumu bugün yeryüzünde hüküm süren fiziksel olayların ışığı altında yorumlanabilir. Böylece kayaçlar oluşumu sırasında mevcut olan doğal ortamı aynen yansıtırlar.
Tarih: 2016-03-02 01:56:04 Kategori: Sözlük
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Kayaç Nedir
Doğada büyük yer tutan, yer kabuğunun yapı gereci olan bir veya birkaç mineralden oluşan kütle
Granit ve bazalt çeşitli minerallerdeki kum taşı, değişik kum tanelerinden, mermer ve kuvarsit tek bir mineralden oluşmuş kayaçlardır.
Kayaçların oluşumları sırasındaki doğal ortamı yansıtan bir çeşit belgelerdir. Yer kabuğunun jeolojik gelişmesinin izleri bu çeşit kayaç üzerinde izlenmiştir. Bu nedenle onlar yer kabuğunun doğal belgeleri sayılır.
Bugün yeryüzünde hüküm süren fiziksel olaylar, akarsuların aşındırma ve taşıma etkileri, çöllerde ve denizlerin değişik bölgelerinde farklı tortulların çökertilmesi, yeryüzünün değişik iklim kuşaklarının bulunması gibi jeolojik olayla bütün yer tarihi boyunca hep aynı şekilde, aynı düzende oluşmuştur. Yani eski jeolojik devirlere ait kayaçların oluşumu bugün yeryüzünde hüküm süren fiziksel olayların ışığı altında yorumlanabilir. Böylece kayaçlar oluşumu sırasında mevcut olan doğal ortamı aynen yansıtırlar.
Bulmacada Kayaç
Bulmacada Yer kabuğunun maddesi sorusunun cevabı nedir?
Kare ve çengel bulmacalarda "Yer kabuğunun maddesi" sorusunun yanıtında boşluk 5 harflidir ve cevabına KAYAÇ yazabilirsiniz..
Tarih: 2016-03-02 01:56:04 Kategori: Sözlük
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Kayaç Ne Demek: Porfir..
Yorum Yapx
Kayaç Resimleri
Kayaç Sunumları
-
4 Dosyayı Göster4 yıl önceMineraller ve Kayaçlar Ödev Slayt Sunum PPTXİndir : 93_mineraller-ve-kayaclar.pptx(Göster / Gizle) Sunum İçeriği: Düz metin (text) olarak..
1. Sayfa
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİJeofizik Mühendisliği BölümüGENEL JEOLOJİDERS-2
2. Sayfa
YerkabuğuMantoDış çekirdekİç çekirdek
3. Sayfa
4. Sayfa
5. Sayfa
6. Sayfa
7. Sayfa
8. Sayfa
9. Sayfa
“ Mineraller ve Kayaçlar “
10. Sayfa
MİNERALLERMineral doğal olarak oluşan, belli bir kimyasal bileşimi ve formülü, kendineözgü fiziksel özellikleri ve atomik yapısı olan madde veya cisme verilen addır. Mineralleri tanıyabilmek için onların kristal şekillerini veya amorf olup olmadıklarını, fiziksel özelliklerini, kimyasal bileşimlerini ve mikroskobik karakteristiklerini bilmekgerekir. Kristal sistemleriKüp sistemi Tetragonal sistem Heksagonal sistem Trigonal sistem Ortorombik sistem Monoklinik sistem Triklinik sistem
11. Sayfa
KÜP SİSTEMİ İzometrik sistem, kubusal sistem ya da kübik sistem de denilen bu sistemde a, b ve c eksenleri birbirine eşit, bu eksenler arasındaki açılar 90o dir. Maksimum simetri unsuruna sahip olan bu sistemde13 simetri ekseni, 9 simetri düzlemi ve bir simetri merkezi vardır. Bu sistemde kristallenen minerallerden birkaçı kayatuzu, magnetit, galen, lösit ve elmastır.
12. Sayfa
TETRAGONAL SİSTEM a1 ve a2 eksenleri birbirine eşit, c ekseni bunlardan daha uzun olan bu sistemde eksenler arasındaki açılar 90o dir. c ekseni a ve b eksenlerinin oluşturduğu düzleme diktir. 5 simetri düzlemi, 5 simetri ekseni ve simetri merkezi vardır. Bu sistemde kristallenen minerallere örnekler zirkon, rutil, kasiterit, idokrastır.
13. Sayfa
HEKSAGONAL SİSTEMÜç yatay ve eşit boyda (a1, a2 ve a3 ) ve bunlara dik bir farklı boyda (c) eksenden oluşan bu sistemde yatay eksenler arasında 120o , bunlarla c ekseni arasında 90o lik açılar bulunur. 7 simetri düzlemi, 7 simetri ekseni ve bir simetri merkezi vardır. Bu sistemde kristallenen minerallere örnekler beril, apatit, molibden ve grafittir.
14. Sayfa
Trigonal sistemÜç yatay ve eşit boyda (a1, a2 ve a3 ) ve bunlara dik bir uzun (c) eksenden oluşan bu sistemde yatay eksenler arasında 120o , bunlarla c ekseni arasında 90o lik açılar bulunur. 3 simetri düzlemi, 4 simetri ekseni ve bir simetri merkezi vardır. Bu sistemde kristallenen minerallere örnekler kalsit, kuvars, ve turmalindir.
15. Sayfa
ORTOROMBİK SİSTEM Bu sistemde a, b ve c eksenleri birbirinden farklı boylarda olup bunlar arasındaki açılar 90o dir. 3 simetri ekseni, 3 simetri düzlemi ve bir simetri merkezi vardır.Bu sistemde kristallenenen minerallere örnekler; kükürt, aragonit, topaz, andalusit ve olivindir.
16. Sayfa
MONOKLİNİK SİSTEMİki yatay, birbirine dik ve farklı boyda (a ve b) ve bunlarla 90o den daha büyük açı yapan ve daha uzun bir eksenden (c) oluşan bu sistemde 1 simetri düzlemi,1 simetri ekseni ve bir simetri merkezi vardır.Bu sistemde kristallenen minerallere örnekler; jips, ortoklas, epidot, borakstır.
17. Sayfa
TRİKLİNİK SİSTEMBu sistemde a, b ve c eksenleri farklı boylarda, bunlar arasındaki açılar da 90o den farklıdır. Tek simetri unsuru simetri merkezi olup sadece holoeder sınıfında bulunur. Triklinik sistemde kristallenen minerallere örnekler anortit, albit, vollastonit ve turkuvazdır.
18. Sayfa
Minerallerin Fiziksel Özellikleri Sertlik2. Yoğunluk3. Dilinim4. Kırılma yüzeyi5. Renk6. Çizgi rengi7. Parlaklık8. Manyetik özellik9. Dokunum10.Tat11. Koku
19. Sayfa
20. Sayfa
SERTLİKBir mineralin çizilmeye karşı gösterdiği dirence “sertlik” darbelere karşı gösterdiği direncede “sağlamlık” adı verilir. 1.Talk Tırnakla çizilir2. Jips Tırnakla çizilir3. Kalsit Toplu iğne ve çakı ile çizilir4.Florit Toplu iğne ve çakı ile çizilir5. Apatit Toplu iğne ve çakı ile çizilir6. Feldspat Camı çizer, toplu iğne ve çakı ile çok zor çizilir7. Kuvars Toplu iğne ve çakı ile çizilmez8. Topaz Toplu iğne ve çakı ile çizilmez9. Korund Toplu iğne ve çakı ile çizilir10. Elmas Herşeyi çizer
21. Sayfa
1.Talk2.Jips3.Kalsit4.Fluorit5.Apatit6.Feldspat7.Kuvars8.Topaz9.Korundum10. ElmasMohs sertlik dizisinde yeralan mineraller
22. Sayfa
23. Sayfa
24. Sayfa
25. Sayfa
26. Sayfa
27. Sayfa
28. Sayfa
29. Sayfa
30. Sayfa
31. Sayfa
ARAGONİT Kimyasal Bileşimi, CaCO3Kristal Sistemi, OrtorombikKristal Biçimi, İkizlenme göstermeyen türleri nadir, iğnemsi, bazen levha şekillidir. Güçlü ikizlenme gösteren türleri iğnemsi, prizmatik, lifsi, pizolitik, sarkıt ve sütun şekillidir.İkizlenme, Çok yaygın pseudo-hegzagonal şekilli ikizleri, özellikle {110} yüzeyinde altılı prizmalar halinde gözlenir.Sertlik, 3.5-4Özgül Ağırlık, 2.947Dilinim, {010} belirginRenk ve Şeffaflık, Renksiz, beyaz, sarımsı, gri, yeşil, mavimsi yeşil,mavi, kırmızı, kahverengi; şeffaf-yarı şeffafÇizgi Rengi, BeyazParlaklık, Camsı, reçine parlaklığıAyırıcı Özellikleri, HCl'de çözünebilirlik, CaCO3'ın polimorfu olan kalsitten kristal formu ve özgül ağırlığının fazla olması nedeniyle ayrılabilir.Bulunuşu, Kalsit kadar yaygın değildir. Yüzeye yakın kesimlerde oluşan düşük sıcaklıklı yataklardan itibaren jips bantları ile birlikte oluşur. Maden yataklarının oksidasyon zonlarında malahit ve smitsonit gibi ikincil minerallerle birlikte; değişik metamorfik ve sedimanter kayalarda oluşabilir.
32. Sayfa
KUVARS Kimyasal Bileşimi, SiO2Kristal Sistemi, HegzagonalKristal Biçimi, Altıgen prizmalar şeklinde kristalli; prizma yüzeyleri kristalin uzun kenarlarına dik yönde çizikliİkizlenme, Dauphin, Brezilya ve Japon ikizleri çok yaygındır.Sertlik, 7Özgül Ağırlık, 2.65Renk ve Şeffaflık, Genellikle renksiz, bazen beyaz; şeffaf-yarı şeffafParlaklık, CamsıAyırıcı Özellikleri, Kristal şekli, camsı görünümü, sertliği, konkoidal kırılmasıTürleri; Sagenit (rutil iğnecikleri içeren kuvars), ametist (mor, eflatun), süt kuvarsı (beyaz), gül kuvarsı (gül pembesi), sitrin (sarı), dumanlı kuvars (duman renkli, bulanık görünümlü) Bulunuşu, Doğada yaygın olarak rastlanan minerallerin başında gelir. Magmatik, metamorfik, özellikle granit ve gnaysların, sedimanter kayaların olağan bileşenidir. Kuvarsitlerin ana bileseni olan kuvars, birçok cevherlesmenin de gang minerali olarak bulunur.
33. Sayfa
KROMİT Kimyasal Bileşimi, FeCr2O4 Kristal Sistemi, Kübik Kristal Biçimi, Çok nadir bulunan kristalleri oktahedral; masif, tanesel Sertlik, 5.5 Özgül Ağırlık, 4.5 - 4.8 Renk ve Şeffaflık, Siyah; opak Çizgi Rengi, Kahverengi Parlaklık, Metalik Ayırıcı Özellikleri, Çizgi rengi ve zayıf manyetiklik özelliği Bulunuşu, Kromit, peridotit ve diğer ultrabazik kayalar ile serpantinitlerde yaygın olarak bulunur. Magmatik fiferansiyasyon sonucu, magmadan itibaren soğuma sırasında, kromit'in ilk olarak ayrılması ile zengin kromit yatakları oluşur.
34. Sayfa
Kayaç Yapan MinerallerKuvars2. Feldspat3. Feldspatoidler4. Mikalar5. Amfiboller6. Piroksenler7. Olivin Grubu mineraller8. Kil mineralleri11. Granatlar12. Kayaç yapan diğer Mineraller
35. Sayfa
GalenGalen-SfaleritKuvars-Kalsit-PiritPiritHidrozinkit-Simitsonit Hidrozinkit-SimitsonitHidrozinkit-SimitsonitİnderitJipsJips JipsKolemanitKolemanitKolemanitKolemanit KolemanitPiritMasif KuvarsPiritLimonit-Götit ANA SAYFA
36. Sayfa
KAYAÇLARTek bir veya birden fazla minerale ait kristal ve/ veya tanelerin bir araya gelerek oluşturdukları katı kütlelere “kayaç” veya “taş” adı verilir.Kayaçlar kökenleri ve oluşum koşullarına göre üç gropta toplanırlar.1.Mağmatik Kayaçlar2. Sedimanter (Tortul) Kayaçlar3. Metamorfik Kayaçlar (Başkalaşım kayaçları)
37. Sayfa
Yeryüzünün en yaşlı kayacı3.96 milyar yıl
38. Sayfa
MAĞMATİK KAYAÇLAR: Ergimiş halde bir silikat hamuru durumunda olan mağmanın yükselerek yer kabuğunun içerisine girmesi ve yer kabuğunun derinliklerinde, yeryüzüne yakın veya yeryüzünde soğuyarak katılaşması sonucu oluşan kayaçlardır. Mağmanın soğuması ve katılaşması derinlerde meydana gelirse ortaya çıkan kayaçlara plütonik kayaçlar(derinlik kayaçları) denir(örnek: granit). Bu soğuma ve katılaşma yüzeyde meydana gelirse volkanik kayaçlar(örnek: bazalt), derinlik kayaçları ile volkanik kayaçlar arasında bir geçiş safhasında oluşmuşsa yarı derinlik(damar) kayaçları denir(örnek: diyabaz).
39. Sayfa
40. Sayfa
Magmatik kayaçlara özgü kütle şekilleri
41. Sayfa
LakolitLapolit
42. Sayfa
43. Sayfa
Batolit
44. Sayfa
45. Sayfa
46. Sayfa
47. Sayfa
MAGMATİK KAYAÇLARININ KİMYASAL BİLEŞİMİ Kimyasal bileşim kayacı teşkil eden minerallerin cinsine ve bulunuş oranına bağlıdır. Mağmatik kayaçlarının bünyesinde yer alan başlıca minarellerin bulunuş oranları şöyledir: Feldspatlar %59 Piroksen ve amfiboller %17 Kuvars %12 Mika %4 Diğer mineraller %8 Bu durama göre silisyum ve aliminyum mağmatik ayaçların başlıca bileşenini teşkil eder. Özellikle silisyum en önemli bileşendir. Mağmatik kayaçlar içlerindeki silisyum oranına göre 4 gruba ayrılır. Bunlar:Asit Kayaçlar:Silisyum oranı %65-66’dan çok, açık renkli nisbeten hafif. Nötr Kayaçlar:Silisyum oranı %52-65 arasında Bazik Kayaçlar:Silisyum oranı %52’den az, koyu renkli nisbeten ağır. Ultrabazik Kayaçlar:Silisyum oranı %40, çok yoğun ve koyu renkli
48. Sayfa
49. Sayfa
Pillow (yastık) lavlar İnebolu ve Cide, KB Türkiye
50. Sayfa
51. Sayfa
52. Sayfa
LAV
53. Sayfa
54. Sayfa
55. Sayfa
56. Sayfa
GRANİTDerinlik kayacı
57. Sayfa
GRANİT
58. Sayfa
GRANİT
59. Sayfa
DİYABAZDamar kayacı
60. Sayfa
DİYABAZ
61. Sayfa
62. Sayfa
ANDEZİTYüzey kayacı
63. Sayfa
ANDEZİT
64. Sayfa
ANDEZİT
65. Sayfa
SİYENİTDerinlik kayacı
66. Sayfa
OBSİDİYEN
67. Sayfa
68. Sayfa
BAZALT
69. Sayfa
BAZALT
70. Sayfa
BAZALT
71. Sayfa
TRAKİT
72. Sayfa
ULTRAMAFİK
73. Sayfa
TÜF Kapadokya
74. Sayfa
TÜF
75. Sayfa
VOLKANLARMagmanın yeryüzünde veya yeryüzüne yakın derinliklerdeki faaliyetine volkanizma denir. Bu sırada sıvı katı ve gaz hallerinde yeryüzüne çıkan magma değişik biçimde volkanları (yanardağlari) meydana getirir. Her volkan yer içinin (özellikle üst mantonun)yeryüzüne çıkmıs bir parçası sayılır. Volkanın şekli ve yapısı onu oluşturan magmanın fiziko kimyasal özelliğinin taşlaşmıs bir örnegidir.Volkanik faaliyetin en önemli nedeni , gazların magmadan ayrılısıdır. Normal olarak , yüksek basınç altında magma içerisinde erimiş halde bulunan çeşitli gazlar basıncın azalması ile magmadan ayrılır ve büyük bir güçle yeryüzüne çıkmak ister.Basıncın azalması veya kalkması ile magma köpürür ,hafifler ,daha akıcı bir hal alır,daha kolay püskürme özelligi kazanır.
76. Sayfa
Volkan Türleri Tabla Şeklinde Volkanlar: Fazla akıcı bazaltik lavların yer kabuğunun yarık ve çatlaklarından çıkarak geniş alanlara yayılmalari ile meydana gelen volkan şekilleridir. Bunların kalınlıkları binlerce metre olabilir.Kalkan Volkanlar: Koyu bazaltik lavların dar kanallardan yavaş yavaş çıkması ile meydana gelen az eğimli –hafif kubbemsi yapılardır. Bunların yatay kesitleri genellikle daireseldir. Yamaçların egimi en çok 10o olup volkanların şekli böylece kalkana benzemektedir.Patlama veya çökelme nedeniyle lav kubbesinin ortasında çoğu kez geniş bir kazan, bir kaldera ortaya çıkar.
77. Sayfa
78. Sayfa
Strato Volkanlar: Büyük ,uzun süre aktif ve bileşimi daha çok andezitik, dasitik ve riyolitik olan lav akıntiları ile birlikte piroklastik döküntüler çıkaran volkanlardır. Piroklastik malzemeler genellikle lav miktarından fazladır. Böylece ,büyük volkanik konilerin yamaçları piroklastik koniler gibi dik ve binlerce metre yükseklikte olabilir. Strato volkanlar (karma volkanlar) parçalı malzeme ile birlikte vizkoz lav çıkaran ve çok dik konik tepeler olusturan bir volkan olarak tanımlanır. Andezit ve riyolit kitalarda yaygın bulunduğundan karma volkanlarda kıtalarda okyanuslardan daha yaygın bulunurlar.
79. Sayfa
Volkan Yapıları MAAR: Bir veya birkaçkez patlamalarla meydana gelen ve yanlızca (tüflerden )küllerden olusan krater biçimindeki volkanlara maar denir. Bunların çogunluğu dairesel göller şeklinde bulunurlar. Kuru olanlarıda vardır.Türkiye’de Nevşehir ve Karapınar çevresinde yer alan Acı göl, Tuzla gölü ,Mekke gölü maar şeklinde kraterlerdir. Maarlar yeryüzü seviyesine kadar aşındıklarında alttan içerisi tüfle dolu bir baca ortaya çıkar bunlara volkan embriyoları da denir.KÜL VOLKANI: Bazı volkan konileri yanlızca küllerden oluşmuştur.Bunların şekilleri düz ve muntazamdır. Genellikle birleşik volkan bölgelerinde diğer büyük yapılar arasında yer alır.
80. Sayfa
LAV: Püskürme sırasında yüzeye çıkan magma Lav adını alır. Yanardağın yamaçlarından ,lavdan oluşan bir nehir gibi akan lav akıntısının zamanla soğuyup katılaşmasıyla volkanik kayalar oluşur. Bir yanardağı püskürmesi sırasında sıkışmış gazların patlama biçiminde kurtulması sonucu havaya fırlayan lav kütlelerine piroklastlar denir. En iri piroklastlar bomba ve bloklardır.SÖNMÜŞ VOLKANLAR: Son 10.000 yıl içinde hiçbir etkinlik göstermemiş yanardağlar sönmüş olarak tanımlanır. Bunların yeniden etkin duruma gelme olasılığı yok gibidir. Ancak çok enderde olsa sönmüş yanardağın püskürdüğü olur. Sönmüş olduğuna inanılan Meksika’da ki El Chichon yanardağı 1982 yılında beklenmedik biçimde tekrar püskürmüştür.
81. Sayfa
UYUYAN VOLKANLAR: Herhangi bir etkinlik belirtisi göstermemesine karşılık ,günün birinde yeniden püskürme olasılığı olan yanardağlar için bu terim kullanılr. Bunun yanı sıra günümüzde püskürmeyen ve güncelleştirilmiş etkinlik sınıfına giren yanardağlar da aynı biçimde tanımlanır. Bazı uyuyan yanardağlar kükürt ve karbondioksit gibi volkanik gazlar çıkarır.
82. Sayfa
DERS BİTTİ
2 Dosyayı Göster4 yıl önceKayaçlar Ödevi Slayt Sunum PPTX (PowerPoint)İndir : 11_kayaclar.pptx(Göster / Gizle) Sunum İçeriği: Düz metin (text) olarak..
1. Sayfa
KAYAÇLAR
2. Sayfa
Kökenlerine göre kayaçlar başlıca 3 grupta toplanırlar ve kendi aralarında alt gruplara ayrılırlar.I. Mağmatik Kayaçlar II. Metamorfik Kayaçlar III. Sedimanter Kayaçlar
3. Sayfa
I. MAĞMATİK KAYAÇLARMağmatik kökenli kayaçların tanınabilmeleri ve sınıflandırabilmeleri için kayaç yapıcı mineraller, mağmatik kayaçların yapı ve doku özellikleri ile yerkabuğundaki bulunuş şekillerinin bilinmesi gerekmektedir.
4. Sayfa
Kayaç (taş) yapıcı minerallerBugüne kadar yaklaşık 2000 den fazla mineral çeşidi bulunmuştur. Fakat bu miktarın çok az bir kısmı taşların oluşumunda rol oynar. Taş yapan mineraller olarak adlandırılan bu minerallerin sayısı 50 kadar olup içlerinde 30 tanesine çok sık rastlanır. Yerkabuğundaki taşların büyük çoğunluğu silikat minerallerinden oluşmuştur. Mağmatik taşların mineral içerikleri bakımından iki önemli özellikleri vardır.
5. Sayfa
Mağmatik taşlar az sayıda mineral çeşidine sahiptirler. Bir mağmatik kayacın tanımlanması çok rastlanan birkaç silikat mineralinin tanınmasına bağlıdır.
6. Sayfa
Mağmatik taşların diğer özelliği de belirli mineralleri belirli oranlarda içermeleridir. Başka bir deyişle çeşitli minerallerin gelişigüzel bir şekilde bir araya gelmeleri ile oluşmamışlardır.
7. Sayfa
Bazı mineraller birbirleriyle uyuşmazlar ve aynı mağmatik taş içinde birlikte görülmezler. Bunlara örnek olarak kuvars ile nefelin hiçbir mağmatik taş içinde bir arada görülmemiştir. Fakat nefelin, plajyoklasların bozuşmasının bir ürünü olarak ortaya çıkan ikincil kuvars ile birlikte görülebilir.
8. Sayfa
kuvars
9. Sayfa
Nefelin (solda kristal şekli, altta kristali)
10. Sayfa
Taş yapıcı mineraller aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir.
11. Sayfa
A Primer minerallerBu mineraller mağmatik taşın oluşumu sırasında katılaştıklarından taş ile aynı yaştadırlar. Kayaçlar içerisindeki miktarlarına göre kendi aralarında esas mineraller ve tali mineraller olarak ikiye ayrılırlar.
12. Sayfa
A1 Esas mineraller: Oluştukları taşın içerisinde bol miktarda bulunurlar ve ona asıl özelliğini verirler. Aşağıdaki 7 silikat grubu mağmatik taşların esas minerallerini oluştururlar.
13. Sayfa
1. Feldspat grubu:Feldspatlar yerkabuğundaki minerallerin yaklaşık % 60 ını oluşturmaları sebebiyle petrografinin esas konularından birini teşkil ederler. Feldspatlar ikiye ayrılırlar.
14. Sayfa
Alkali feldspatlar: Bu alt grupta ortoklas, kısaca ortoz, (KAlSi3O8), albit (NaAlSi3O8) ve anortit (CaAl2Si2O8) gibi alkali katyonlara sahip silikat mineralleri bulunur.
15. Sayfa
Plajyoklaslar: Bu grupta birbirleri ile her oranda karışabilen albit ve anortitin katı karışım kristalleri bulunur. Bundan dolayı plajyoklaslar genel olarak aşağıdaki formülle gösterilirler.X. (NaAlSi3O8) + Y. (CaAl2Si2O8) albit anortit
16. Sayfa
İçerdikleri anortit oranına göre plajyoklaslar aşağıdaki gibi isimlendirilirler.Mineral % anortit Albit 0-10Oligoklas 10-30Andesin 30-50Labradorit 50-70Bitovnit 70-90Anortit 90-100 Albit ve oligoklas asidik, andesin andezitik (nötr) diğerleri ise bazik mağmatik kayaçlarda bulunurlar.
17. Sayfa
Feldspat grubu minerallerin sertlikleri 6, özgül ağırlıkları 2,6 gr/cm³ tür. Renkleri şeffaf, beyaz, bej, sarımsı, pembemsi vb. olup camsı parlaklığa sahiptirler. Fakat yaygın kaolenleşmeden dolayı porselene benzer görünüm sunarlar. Feldspatlar iki yönde belirgin dilinime sahiptirler. Dilinim düzlemleri arasında alkali feldspatlarda 90, plajyoklaslarda 86 derece açı vardır.
18. Sayfa
Ortoklas (ortoz)
19. Sayfa
plajyoklas
20. Sayfa
21. Sayfa
2. Silis grubu: Yerkabuğunda SiO2 e kuvars, tridimit, kristobalit, kalsedon, opal ve silis camı olarak rastlanır. Bunlardan en yaygın olanı kuvarstır ve asit bileşimli bütün mağmatik taşlarda bulunur. Ayrıca pek çok metamorfik kayaç ile kumtaşlarında da yaygın olarak yer alır.
22. Sayfa
Kuvars kristalleri çoğunlukla prizmatik kristaller halinde bütünleme ikizi halinde bulunur. Bu tip ikizlerde iki kristal ortak bir yüzeyleri boyunca birleştiklerinden tek bir kristale benzerler.
23. Sayfa
24. Sayfa
25. Sayfa
Kuvars ayrıca mikrokristalli ve sık kütleli olarak ta bulunabilir. Kuvarsın rengi renksiz, şeffaf (Necef taşı), beyaz, mor (ametisit), sarı (sitrin), pembe, dumanlı olmak üzere çok çeşitli olup camsı parlaklığa sahiptir.
26. Sayfa
Mikrokristalli kuvars
27. Sayfa
Necef Taşı
28. Sayfa
Kristallikuvars
29. Sayfa
kuvars
30. Sayfa
Ametist (mor kuvars)Ametist (mor kuvars)(İşlenmemiş)(İşlenmiş)
31. Sayfa
Sitrin (sarı kuvarsişlenmemişişlenmiş
32. Sayfa
kalsedon
33. Sayfa
kalsedon
34. Sayfa
kalsedon
35. Sayfa
kalsedon
36. Sayfa
Ham ve işlenmiş kalsedon
37. Sayfa
çakmaktaşı
38. Sayfa
akik
39. Sayfa
akik
40. Sayfa
İşlenmiş akik
41. Sayfa
Dilinimi olmayan kuvars bu özelliği ile çok benzediği bazı feldspatlardan kolayca ayırt edilir. Sertlik 7, özgül ağırlık 2,6 gr/cm³ tür. Kuvarsın kırılma yüzeyleri konkoidal (midye kabuğu şekilli) olup karakteristiktir.
42. Sayfa
Kuvarsta görülen konkoidal (midye kabuğu şekilli) kırılma yüzeyi
43. Sayfa
İdeal şekilli ve şeffaf bir kuvars kristali
44. Sayfa
kuvars
45. Sayfa
kuvars
46. Sayfa
Ametist (mor kuvars)Ametist (mor kuvars)(İşlenmemiş)(İşlenmiş)
47. Sayfa
kalsedon
48. Sayfa
kalsedon
49. Sayfa
kalsedon
50. Sayfa
Ham ve işlenmiş kalsedon
51. Sayfa
çakmaktaşı
52. Sayfa
akik
53. Sayfa
akik
54. Sayfa
İşlenmiş akik
55. Sayfa
3. Piroksen grubu: İki farklı kristal sisteminde kristallenen piroksenler kendi aralarında rombusal piroksenler ve monoklinal piroksenler olarak ikiye ayrılırlar. Rombusal piroksenlere örnek olarak enstatit (MgSiO3), bronzit ((Mg,Fe) SiO3) ve hipersten ((FeMg) SiO3) verilebilir. Monoklinal piroksenlere örnek olarak ta diopsit ((Ca,Mg(Si2O6)) ve ojit ((Ca(Mg,Fe,Al) (Si2O6)) verilebilir.
56. Sayfa
diopsit
57. Sayfa
hipersten
58. Sayfa
Piroksenlerin renkleri genellikle yeşilimsi siyah ve donuktur. Camsı veya metalik parlaklığa sahiptirler. Yassı ve prizmatik kristaller sahip olan bu grubun iki yönlü dilinimi vardır ve bu dilinim yüzeyleri arasındaki açılar 87-93 derecedir. Sertlik 6, özgül ağırlık 3,2-3,5 gr/cm³ arasındadır. Piroksenler, bazik plajyoklaslarla birlikte bazik kayaçların, olivinlerle birlikte ultrabazik kayaçların ana bileşenlerindendirler.
59. Sayfa
4. Amfibol grubu: Bu grup mineraller kimyasal bileşim ve görünüş bakımından piroksenlere benzerler. Dilinim yüzeyleri arasındaki 124-56 derecelik açılarla onlardan ayrılırlar. Genellikle yeşilimsi siyah olan renkleri bazen mavimsi olabilir. Sertlikleri 5 veya 6, özgül ağırlıkları 3 gr/cm³ tür.
60. Sayfa
Bunlar da rombusal ve monoklinal sistemde kristallenenler olmak üzere iki gruba ayrılırlar. Alüminyumlu amfibol olarak bilinen hornblend bu grubun en yaygın minerallerindendir. Amfibol grubu mineraller asidik, nötr ve bazik kayaçlarda bulunabilirler. Hornblend ayrıca amfibolit gibi metamorfik kayaçların da ana bileşenidir.
61. Sayfa
hornblend
62. Sayfa
hornblend
63. Sayfa
Diorit (koyu renkli mineraller hornblend)
64. Sayfa
5.Mika grubu: Mikalar yerkabuğunu oluşturan taşlar içerisinde ortalama % 3,8 oranında dağılmışlardır. Mika mineralleri yapısal ve kristalografik olarak birbirlerine çok benzerler. Monoklinal sistemde kristallenen mikalar üst yüzeylerine göre çok iyi dilinimlidirler ve bu yüzden çok ince bükülebilir pulcuklar haline gelebilirler.
65. Sayfa
Mikalar kimyasal bileşimlerine göre alkali mikalar, demirli ve lityumlu mikalar, kalsiyumlu mikalar ve ferromağnezyumlu mikalar olmak üzere 4 alt gruba ayrılırlar. Mikalar kuvvetli sedef ve cam parlaklığına sahiptirler. Sertlikleri yönlere bağlı olarak 2,5-4 arasında değişir, özgül ağırlıkları 3 gr/cm³ tür.
66. Sayfa
Siyah mika biotit, beyaz mika müskovit olarak isimlendirilenler en yaygın olanlarıdır. Mikalar granit, siyenit ve diorit gibi asidik ve nötr mağmatik akayaçlarla pek çok metamorfik kayaçlarda bulunurlar.
67. Sayfa
Biotit (siyah mika)
68. Sayfa
Biotit (siyah mika)
69. Sayfa
müskovit
70. Sayfa
müskovit
71. Sayfa
6.Olivin grubu: Bu gruba giren mineraller bileşimleri forsterit (MgSiO4) ve fayalit (FeSiO4) arasında değişen bir katı karışım serisi oluştururlar. Bu minerallerin isimlendirilmeleri % Fe oranlarına göre aşağıdaki tabloda verilmiştir.
72. Sayfa
Mineral % FeForsterit 0-10 Krizolit 10-30Hylasiderit 30-50Hortonolit 50-70Ferrohortonolit 70-90Fayalit 90-100Olivin grubu mineraller mağmadan ilk kristallenen mineraller olup kristallenme ilerledikçe bileşimdeki Fe oranı artar ve fayalitçe zengin türler ortaya çıkar. Olivinler rombusal sistemde kristalenirler, kristaller bazen kısa prizmatik çoğunlukla da taneler halinde görülürler. Dilinim yoktur. Renkleri genellikle zeytin yeşili tonlarında olduğu için bu isim verilmiştir. Bazen sarımsı ve açık kahverenkli olarak ta bulunurlar.
73. Sayfa
Cam ve yağ parlaklığa sahiptirler. Olivinler bazik ve ultrabazik kayaçların ana minerallerinden olup piroksen ve bazik plajyoklaslarla birlikte bu kayaçları oluştururlar.
74. Sayfa
olivin
75. Sayfa
7. Feldspatoid grubu: Silisçe fakir fakat alkalilerce zengin mağmadan kristallenirler.Bu sebeple hiçbir zaman primer kuvarsla birlikte bulunmazlar. Ortamda yeteri kadar Si varsa feldspatlar yeteri kadar Si yoksa feldspatoidler oluşur. Lösit (KAlSi2O6) ve nefelin (NaAlSi2O6) bu grubun iki önemli üyesidir. Sertlikleri 5-6 özgül ağırlıkları 2,5-2,6 gr/cm³ arasındadır. Bazik kayaçlarda bulunurlar.
76. Sayfa
lösit
77. Sayfa
lösit
78. Sayfa
Nefelin (solda kristal şekli, altta kristali)
79. Sayfa
A2 Tali mineraller: Bunlar da esas mineraller gibi doğrudan doğruya mağmadan kristallenmişlerdir. Miktar olarak az fakat sık sık rastlanırlar. Yer yer konsantre olurlarsa içinde bulundukları kayacın özel bir çeşidini oluştururlar, kassiteritli granit gibi. Kassiterit (SnO2) kristalleri bazı ortamlarda yersel olarak granit içinde zenginleşebilirler. Belli başlı diğer tali mineraller olarak magnetit (Fe3O4), rutil (TiO2), pirit (FeS2), apatit (Ca5 (PO4) F), zirkon (ZrSiO4) vb. verilebilir.
80. Sayfa
Kassiterit (SnO2)
81. Sayfa
Zirkon
82. Sayfa
Pirit kristali
83. Sayfa
Pirit kristalleri (sarı)
84. Sayfa
B Sekonder minerallerİçinde bulundukları taşın katılaşmasından sonra oluşmuşlardır. Post-mağmatik ayrışım metamorfizma olayları ile oluşan mineraller bu gruba girerler. Mağmatik kayaçlarda görülen en yaygın ayrışım olayları serisitleşme, kloritleşme, serpantinleşme, kaolinleşme vb.dir. Başlıca sekonder mineral grupları klorit, serpantin, epidot, zeolit, kaolen ve karbonat gruplarıdır.
85. Sayfa
Olivin hava ve suyun etkisi ile serpantine dönüşür.5 Mg2SiO4 + 4 H2O → 2 H4Mg3Si2O9 + 4 MgO + SiO2 olivin serpantinAçığa çıkan MgO ortam şartları uygunsa önemli bir endüstriyel hammadde olan manyeziti (MgCO3) oluşturabilir. SiO2 te kuvars veya diğer silis grubu minerallerini oluşturabilir.
86. Sayfa
olivinserpantin
87. Sayfa
Serpantin (mermer olarak)
88. Sayfa
Serpantin (mermer olarak)
89. Sayfa
C Yabancı minerallerMağmalar yerkabuğunun üst kesimlerine doğru yükselirlerken üst ve yan kayaçlardan bazı parçalar koparırlar. Bu parçalara ksenolit, anklav, inklüzyon veya kapanım denir. Bir granitik mağma içerisinde bu yolla kireçtaşı parçaları bulunabilir, bu kireçtaşını oluşturan kalsit kristalleri granit için yabancı mineraldir.
90. Sayfa
Koyu renkli alanlar bir mağmatik kayaç içerisindeki anklavlardır.
91. Sayfa
Kayaç Videoları
-
8
4 yıl önce5dk'da Kayaçlar- 1
4 Kayaç Soru & Cevap
- Taş Ocaklarının Çevreye Etkileri
- Taş Ocağı
- Püskürük Taşlar
- Dikilitaş
- Kaynak Kaya
- Yassı Ve Düz Taş
- Taşların yapısını inceleyen bilim
- Silis grubundan değerli bir mineral
- İnorganik madde
- Taşların yüzlerini düzlemede kullanılan çekiç
- Zebercet Taşı
- Gayrak
- Yollarda, Toprak Damlarda Yeri Bastırmak Veya Tarlalarda Toprağı Ezmek İçin G
- Sağlam ve sert taş